Yıldızlar ve Yıldızların Oluşum Evreleri

Yıldız: Çekirdek tepkimeleri ile enerji üreten yoğun plazma kürelerine denir.

Yıldızların Özellikleri

*Şekilleri genellikle küreseldir.

*Çevrelerine ışık ve ısı yayarlar.

*Yıldızlar, yıldızlar arası toz ve gazdan oluşmaktadır.

*Yıldızların içerisinde en çok bulunan element hidrojendir.

*Yıldızlar, doğar, büyür ve ölürler.

En sıcak yıldızlar: mavi, beyaz

Orta sıcaklıktaki yıldızlar: sarı

Soğuk yıldızlar: kırmızı renktedir.

                                                  Gezegen ve Yıldızların Karşılaştırılması

GEZEGEN Isı ve ışık yaymazlar. Soğukturlar. Boyutları küçüktür.  Disk şeklinde görülürler. Yansıttıkları ışık sürekli ve kesintisizdir. Gökyüzünde konumları değişkendir.

YILDIZ                      Isı ve ışık yayarlar.                          Sıcaktırlar.               Boyutları büyüktür.     Yanıp sönen titreşen ışık noktaları gibi gözükür.               Gökyüzündeki konumları sabittir.

 Yıldızların Oluşumu

Gökada dönerken sarmal kollar, yıldızlar arası bulutları sıkıştıran şok dalgaları oluşturur. Bulutların böyle bir şok dalga ile uyarılarak büzülmeye başlaması yeni bir yıldız oluşumunu başlatmış olur ve bulut çökmeye başlar.

1-)Anakol Evresi

*Çekirdek tepkimeleri (Hidrojen yanması) başlamıştır.

*Artık yeni bir yıldız doğmuştur.

*Merkezlerinde hidrojen yakan yıldızlara anakol yıldız denmektedir.

*Hidrojenin tamamı yakılır.

2-)Alt Dev Evresi

 *Anakol ömrünü tamamlayan yıldızın merkezinde çoğunlukla helyum ve az miktarda ağır elementler bulunur. Helyumun yanması için gerekli sıcaklık yoktur.

*Merkezde enerli üretimi olmadığından hidrostatik denge bozulur ve büzülmeye başlar. Büzülmeyle ortaya çıkan ışınım merkezi çevreleyen kısımların sıcaklığını yükseltmeye harcanır. Bu nedenle bu evrede yıldızın ışıtması fazla değişmezken yarıçapı büyür ve yüzey sıcaklığı azalır.

* Yarıçapı anakola göre biraz daha büyür. Bu nedenle büyüyen yıldıza alt dev denir.

3-)Kırmızı Dev Evresi

*Kabukta hidrojen yanması meydana gelir. Kabukta üretilen enerji hem merkeze doğru hem de yüzeye doğru bir ışınım basıncı uygular.

*Bunun sonucu olarak merkez daha fazla büzülürken yıldızın dış kısımları aşırı derece genişler, ışıtması çok yüksektir.

*Yüzey sıcaklığı oldukça düşük olması nedeniyle rengi kırmızılaşmış olan yıldıza kırmızı dev denilmektedir.

4-)Helyum Anakol Evresi

*Kabuk yanması ile büzülmesi hızlanan merkezin sıcaklığı 100 milyon Kelvin’e yükselir ve bu sıcaklıkta helyum yanmaya başlar.

*Denge yeniden kurulur, kabuklar içe doğru büzülmeye ve merkezde genişlemeye başlar.

5-)Yıldız Evriminin Son Aşaması

*Yıldız evriminin ne şekilde devam edeceği kütlelerine bağlıdır.

*Kütleleri yeterince büyük olamayan yıldızlar daha ağır elementleri yakamaz ve kırmızı dev evresinde tekrarlayan helyum ve hidrojen yanmaları olur. Her genişleme sırasında yıldız yüzeyindeki katmanlar uzaya atılır ve kabuk yanması sona erer. Bu evreye gezegenimsi bulut evresi denir.

*Yıldız merkezindeki karbonu yakmayı başaramadığından giderek soğur. Bulut uzaya doğru yayılmaya başlar ve zamanla seyrekleşir görünmez olur. Geride çok küçük, çok yoğun ve yüzey sıcaklığı yüksek bir yıldız kalır. Yıldızın bu evresine Beyaz Cüce Evresi denir.

*Kütleleri çok büyük yıldızlar demire (Fe) kadar bütün yanma evrelerini geçirirler. Evrimlerinin sonunda aniden çökmesiyle süpernova patlaması olur. Böylece patlama sırasında bilinen tüm ağır elementler oluşur ve uzaya atılır. Geriye yıldızın kütlesine olarak ya nötron yıldızı ya da kara delik oluşur.

*Nötron yıldızı çok küçük ve yoğun bir cisimdir. Kara delik ise o kadar küçük ve yoğun ki ışık bile ondan kurtulamaz.

Kuyruklu Yıldız: Güneş sistemindeki küçük cisimlerinden birisi olarak bilinmektedir. Donmuş su ve gazlardan oluşmaktadır. Halley, 2002 Ikaye-Zhang, Hale Bopp

Takım Yıldızları

*Büyük Ayı

*Küçük Ayı

*İkizler

*Herkül

*Çoban

*Kartal

*Kutup yıldızını belirlemede Büyükayı takımyıldızlarından faydalanılmaktadır.

*Kutup yıldızı Küçükayı takımyıldızının bir üyesidir.

Büyükayı'nın işaretçi yıldızlarından geçen doğru boyunca ilerlersek Kutup Yıldızı'nı buluruz.

Share on Google Plus

Hakkımda Admin