DNA ve Genetik Kod Önerilen Süre: 5 ders saati Konu/Kavramlar: DNA’nın yapısı, DNA’nın kendini eşlemesi, nükleotid, gen, kromozom
8.1.1.1. Nükleotid, gen, DNA ve kromozom kavramlarını açıklar ve bu kavramlar arasında
ilişki kurar.
Bazların isimleri verilirken pürin ve pürümidin ayrımına girilmez.8.1.1.2. DNA’nın yapısını model üzerinde gösterir ve DNA’nın kendini nasıl eşlediğini ifade eder.
Mitoz Önerilen Süre: 6 ders saati Konu/Kavramlar: Hücre bölünmesi, mitozun evreleri, mitozda kromozomların önemi, mitozun canlılar için önemi
8.1.2.1. Mitozun ne olduğunu kavrar ve canlılar için önemini açıklar.
8.1.2.2. Hücrenin, mitoz sırasında birbirini takip eden farklı evrelerden geçtiğini kavrar. Mitoz evrelerinin sadece adları verilir.
Mayoz Önerilen Süre: 6 ders saati Konu/Kavramlar: Üreme hücrelerinin mayozla oluşumu, mayozun canlılar için önemi, mayozu mitozdan ayıran özellikler
8.1.3.1. Mayozun ne olduğunu kavrar ve canlılar için önemini araştırır. Mayoz evrelerinin adları verilmez.
8.1.3.2. Üreme ana hücrelerinde mayozun nasıl gerçekleştiğini model üzerinde gösterir.
8.1.3.3. Mayoz ve mitoz arasındaki farkları kavrar. Mayoz ve mitoz arasındaki farklılıklar verilirken, bölünme evrelerindeki farklılıklara değinilmez.
İnsanda Üreme, Büyüme ve Gelişme Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: İnsanda üreme, insanda üremeyi sağlayan yapı ve organlar, sperm/ yumurta/ zigot/embriyo ve bebek arasındaki ilişki
8.1.4.1. İnsanda üremeyi sağlayan yapı ve organları şema üzerinde göstererek açıklar. Üreme organ ve hücrelerinin yapıları verilmez.
8.1.4.2. Üreme organlarının neslin devamı için üreme hücrelerini oluşturduğunu ifade eder.
8.1.4.3. Sperm, yumurta, zigot, embriyo ve bebek arasındaki ilişkiyi yorumlar. Embriyonun gelişim evrelerine girilmez.
8.1.4.4. Embriyonun sağlıklı gelişebilmesi için alınması gereken tedbirleri, araştırma verilerine dayalı olarak tartışır.
Ergenlik ve Sağlık Önerilen Süre: 3 ders saati Konu/Kavramlar: Çocukluktan ergenliğe geçiş, ergenlik sağlığı
8.1.5.1. Çocukluktan ergenliğe geçişte oluşan bedensel ve ruhsal değişimleri tartışır.
8.1.5.2. Ergenlik döneminin sağlıklı bir şekilde geçirilebilmesi için nelerin yapılabileceğini, araştırma verilerine dayalı olarak tartışır.
2. Basit Makineler / Fiziksel Olaylar
Basit Makineler Önerilen Süre: 16 ders saati Konu/Kavramlar: Sabit makara, hareketli makara, palanga, kaldıraç, eğik düzlem, çıkrık, basit makinelerin kullanım alanları
8.2.1.1. Basit makinelere örnekler verir ve sağladığı avantajları örneklerle açıklar.
a. Basit makinelerden, sabit makara, hareketli makara, palanga, kaldıraç, eğik düzlem ve çıkrık üzerinde durulur.
b. Dişli çarklar, vida ve kasnakların da birer basit makine olduğu belirtilir.
c. Basit makinelerde işten kazanç olmadığı vurgulanır.
8.2.1.2. Basit makinelerin günlük yaşamdaki kullanım alanlarına örnekler verir.
8.2.1.3. Basit makinelerden yararlanarak günlük yaşamda iş kolaylığı sağlayacak bir düzenek tasarlar ve yapar.
3. Maddenin Yapısı ve Özellikleri / Madde ve Değişim
Periyodik Sistem Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: Grup, periyot, elektron dağılımı
8.3.1.1. Geçmişten günümüze periyodik sistemin oluşturulma sürecini araştırır ve sunar.
8.3.1.2. Periyodik sistemde, grup ve periyotların nasıl oluşturulduğunu açıklar.
8.3.1.3. Periyodik sistemdeki ilk 18 elementin “elektron-katman ilişkisi” temelinde elektron dağılımını yapar ve periyodik cetveldeki yerini bulur. Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı
Elementlerin Sınıflandırılması Önerilen Süre: 2 ders saati Konu/Kavramlar: Metal, ametal, soygaz
8.3.2.1. Elementleri metal, ametal ve soygaz olarak sınıflandırarak özelliklerini karşılaştırır.
Kimyasal Bağ Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: İyonik bağ, kovalent bağ
8.3.3.1. Kimyasal bağ kavramını açıklayarak bağları iyonik ve kovalent karakterlerine göre sınıflandırır.
Asitler ve Bazlar Önerilen Süre: 6 ders saati Konu/Kavramlar: Asit, baz, pH, asit yağmurları
8.3.4.1. Asit ve bazların genel özelliklerini kavrayarak günlük yaşamdan örnekler verir.
8.3.4.2. Maddelerin pH değerlerini kullanarak asitlik ve bazlık durumları hakkında çıkarımlarda bulunur.
8.3.4.3. Asit ve bazların çeşitli maddeler üzerindeki etkilerini gözlemler.
8.3.4.4. Asit ve bazların temizlik malzemesi olarak kullanılması esnasında oluşabilecek tehlikelerle ilgili gerekli tedbirleri alır.
8.3.4.5. Asit yağmurlarının oluşum sebeplerini ve sonuçlarını araştırarak sorunun çözümü için öneriler üretir ve sunar.
Kimyasal Tepkimeler Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: Yanma tepkimeleri, asit-baz tepkimeleri, kütlenin korunumu
8.3.5.1. Kimyasal tepkimeleri, bağ oluşumu ve bağ kırılımı temelinde açıklar.
8.3.5.2. Kimyasal tepkime türlerini kavrar.
a. Kimyasal tepkime türlerinden sadece yanma ve asit-baz tepkimelerine değinilir.
b. Kimyasal tepkimelerin denkleştirilmesine girilmez.
8.3.5.3. Kimyasal tepkimelerde kütlenin korunduğu sonucunu çıkarır.
Türkiye’de Kimya Endüstrisi Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: İthal edilen kimyasal ürünler, ihraç edilen kimyasal ürünler, kimya temelli meslekler
8.3.6.1. Ağırlıklı olarak ithal ve ihraç edilen kimyasal ürünleri karşılaştırarak Türkiye kimya endüstrisinin işleyişini kavrar.
8.3.6.2. Geçmişten günümüze Türkiye’deki kimya endüstrisinin gelişimini sorgular.
8.3.6.3. Kimya endüstrisinde meslek dallarını araştırır ve gelecekteki yeni meslek alanlarının neler olabileceği hakkında tahminlerde bulunur
4. Işık ve Ses/ Fiziksel Olaylar
Işığın Kırılması ve Mercekler Önerilen Süre: 8 ders saati Konu/Kavramlar: Işığın kırılması, mercekler (ince kenarlı mercekler, kalın kenarlı mercekler), odak noktası
8.4.1.1. Ortam değiştiren ışığın izlediği yolu gözlemleyerek kırılma olayının sebebini ortam değişikliği ile ilişkilendirir.
8.4.1.2. Işığın kırılmasını, ince ve kalın kenarlı mercekler kullanarak deneyle gözlemler.
8.4.1.3. İnce ve kalın kenarlı merceklerin odak noktalarını tespit ederek ormanlık alanlara bırakılan cam atıklarının yangın riski oluşturabileceğini fark eder. Kalın kenarlı merceklerin odak noktaları çizimle gösterilir.
8.4.1.4. Merceklerin günlük yaşam ve teknolojideki kullanım alanlarına örnekler verir.
Sesin Sürati Önerilen Süre: 6 ders saati Konu/Kavramlar: Sesin sürati, ses enerjisi
8.4.2.1. Sesin farklı ortamlardaki süratini karşılaştırır.
a. Sesin boşlukta neden yayılmadığı belirtilir.
b. Işık ve sesin havadaki sürati; şimşek ve yıldırım olayları ve sonradan duyulan gök gürültüsü örneği üzerinden karşılaştırılır.
8.4.2.2. Sesin bir enerji türü olduğunu ve ses enerjisinin başka bir enerjiye dönüşebileceğini kavrar
5. Canlılar ve Enerji İlişkileri / Canlılar ve Hayat
Besin Zinciri ve Enerji Akışı Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: Besin zinciri, üretici-tüketici-ayrıştırıcı, fotosentez ve önemi, fotosentez denklemi, solunum
8.5.1.1. Besin zincirindeki üretici-tüketici-ayrıştırıcı ilişkisini kavrar ve örnekler verir.
8.5.1.2. Bitkilerde besin üretiminde fotosentezin önemini kavrar ve fotosentezin nasıl gerçekleştiğini açıklar. Fotosentezin yapay ışıkta da meydana geldiği vurgulanır.
8.5.1.3. Canlılarda solunumun önemini kavrar ve solunumun nasıl gerçekleştiğini açıklar.
a. Fotosentez ve solunumun kimyasal denklemine girilmez.
b. Bitkilerin gece ve gündüz solunum yaptığına değinilir.
c. Oksijenli ve oksijensiz solunum, evrelerine girilmeden verilir fakat açığa çıkan enerji miktarları sayısal olarak belirtilmez.
Madde Döngüleri Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: Su döngüsü, oksijen döngüsü, azot döngüsü karbon döngüsü
8.5.2.1. Madde döngülerini şema üzerinde göstererek açıklar.
8.5.2.2. Madde döngülerinin yaşam açısından önemini sorgular.
8.5.2.3. Ozon tabakasının seyrelme nedenlerini ve canlılar üzerindeki olası etkilerini araştırarak sorunun çözümü için öneriler üretir ve sunar.
Sürdürülebilir Kalkınma Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: Sürdürülebilir yaşam, kaynakların tasarruflu kullanımı, geri dönüşüm
8.5.3.1. Kaynakların tasarruflu kullanımına yönelik proje tasarlar.
8.5.3.2. Katı atıkları geri dönüşüm için ayrıştırmanın önemini ve ülke ekonomisine katkısını, araştırma verilerini kullanarak tartışır ve bu konuda çözüm önerileri sunar.
Biyo-teknoloji Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: Biyo-teknolojik çalışmalar, biyo-teknoloji uygulamalarının çevreye etkisi
8.5.4.1. Günümüzdeki biyo-teknoloji uygulamalarının olumlu ve olumsuz etkilerini, araştırma verilerini kullanarak tartışır.
8.5.4.2. Biyo-teknoloji uygulamalarının geçmişten günümüze gelişimini araştırır ve rapor eder.
8.5.4.3. Biyo-teknolojik çalışmalar ile ilgili meslek gruplarını araştırır ve bu meslek gruplarının görev alanlarını açıklar.
6. Maddenin Hâlleri ve Isı / Madde ve Değişim
Özısı Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: Özısı
8.6.1.1. Özısıyı tanımlar ve yaptığı deneylerle farklı maddelerin özısılarının farklı olabileceği çıkarımında bulunur. Özısının maddeler için ayırt edici özellik olduğu vurgulanır.
Isı Alış-verişi ve Sıcaklık Değişimi Önerilen Süre: 6 ders saati Konu/Kavramlar: Isı-kütle ilişkisi, sıcaklık-kütle ilişkisi, ısı-özısı ilişkisi
8.6.2.1. Isı ile özısı, kütle ve sıcaklık arasındaki ilişkiyi kavrar.
8.6.2.2. Isı alışverişi ile ilgili problemler çözer.
Maddenin Hâlleri ve Isı Alış-verişi Önerilen Süre: 6 ders saati Konu/Kavramlar: Erime/donma ısısı, buharlaşma/yoğunlaşma ısısı, ısınma-soğuma eğrileri
8.6.3.1. Hâl değişimi esnasında ısı alışverişi olduğu sonucuna varır. Saf maddelerin hâl değişimi sırasında sıcaklığının sabit kaldığına değinilir.
8.6.3.2. Maddelerin hâl değişim ısılarını hesaplayarak sonucu yorumlar.
8.6.3.3. Maddelerin hâl değişim grafiğini çizer ve yorumlar.
8.6.3.4. Günlük yaşamda meydana gelen hâl değişimleri ile ısı alışverişini ilişkilendirir.
7. Yaşamımızdaki Elektrik / Fiziksel Olaylar
Elektrik Yükleri ve Elektriklenme Önerilen Süre: 6 ders saati Konu/Kavramlar: Elektrik yükleri, elektrik yükleri arasındaki itme ve çekme kuvvetleri, elektriklenme çeşitleri
8.7.1.1. Elektriklenmeyi, teknolojideki ve bazı doğa olaylarındaki uygulamalarını gözlemleyerek örneklendirir ve açıklar.
8.7.1.2. Elektrik yüklerini sınıflandırarak aynı ve farklı cins elektrik yüklerinin birbirlerine etkisini deneyerek keşfeder.
8.7.1.3. Elektriklenme çeşitleriyle ilgili deneyler yapar ve sonuçlarını gözlemler.
Elektrik Yüklü Cisimler Önerilen Süre: 10 ders saati Konu/Kavramlar: Pozitif yüklü cisim, negatif yüklü cisim, nötr cisim, elektroskop, topraklama
8.7.2.1. Cisimleri, sahip oldukları elektrik yükleri bakımından sınıflandırır. Özellikle nötr cismin, yüksüz cisim anlamına gelmediği; nötr cisimlerde pozitif ve negatif yük miktarlarının eşit olduğu vurgusu yapılır.
8.7.2.2. Elektroskopun kullanım amacını bilir ve çalışma prensibini gösterir.
8.7.2.3. Topraklama olayının ne olduğunu keşfeder ve günlük yaşam ve teknolojideki uygulamalarını dikkate alarak can ve mal güvenliği açısından önemini tartışır.
8. Deprem ve Hava Olayları / Dünya ve Evren
Depremle İlgili Temel Kavramlar Önerilen Süre: 6 ders saati Konu/Kavramlar: Deprem bilimi (sismoloji), deprem bilimci (sismolog), artçı deprem, öncü deprem, şiddet, büyüklük, fay hattı, fay kırılması, deprem bölgesi
8.8.1.1. Depremle ilgili temel kavramları bilir. Deprem bilimi, deprem bilimci, artçı deprem, öncü deprem, şiddet, büyüklük, fay hattı, fay kırılması ve deprem bölgesi kavramları üzerinde durulur.
8.8.1.2. Deprem biliminin bir bilim dalı olduğunu ve bu alanda çalışan uzmanlara deprem bilimci adı verildiğini bilir.
8.8.1.3. Türkiye’nin deprem bölgeleriyle fay hatları arasında ilişki kurar.
8.8.1.4. Depremlerin sebepleri ve yol açacağı olumsuz sonuçları tartışır. Depremlere fayların yanında volkanik faaliyetlerin ve arazi çöküntülerinin de neden olduğu üzerinde durulur.
8.8.1.5. Deprem tehlikesine karşı alınabilecek önlemleri ve deprem anında yapılması gerekenleri tartışır.
Hava Olayları Önerilen Süre: 4 ders saatiKonu/Kavramlar: Rüzgâr, yağmur, kar, dolu, sis, hava tahmini, meteoroloji, meteorolog
8.8.2.1. Havanın temel bileşenlerini bilir. Havanın; azot, oksijen, karbondioksit ve su buharından oluşan bir karışım olduğu vurgulanır.
8.8.2.2. Hava olaylarını gözlemleyerek kaydeder ve hava olaylarının değişken olduğu sonucuna varır.
8.8.2.3. Hava olaylarının sebeplerini günlük sıcaklık farklılıkları ve oluşan alçak ve yüksek basınç alanlarıyla açıklar. Hava olayları; rüzgâr, yağmur, kar, dolu, sis ve kırağı ile sınırlandırılır.
8.8.2.4. Hava olaylarının, yeryüzü şekillerinin oluşumu ve değişimindeki etkisine ilişkin örnekler verir.
8.8.2.5. Hava tahminlerinin günlük yaşantımızdaki yeri ve önemini tartışır.
8.8.2.6. Meteorolojinin bir bilim dalı olduğunu ve bu alanda çalışan uzmanlara meteorolog adı verildiğini bilir.
Mevsimlerin Oluşumu Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: Dünya’nın dönme ekseni, mevsimlerin oluşumu
8.8.3.1. Mevsimlerin oluşum sebebini, Dünya’nın dönme ekseninin eğikliği ve Güneş etrafındaki dolanmasıyla ilişkilendirir.
8.8.3.2. Dünya’nın dönme ekseninin eğikliğini dikkate alarak Güneş etrafındaki dolanma hareketine ait bir model oluşturur ve sunar.
İklim Önerilen Süre: 4 ders saati Konu/Kavramlar: İklim, iklim bilim- iklim bilimci, küresel iklim değişiklikleri
8.8.4.1. İklim ve hava olayları arasındaki farkı açıklar.
8.8.4.2. İklim bilimin (klimatoloji) bir bilim dalı olduğunu ve bu alanda çalışan uzmanlara iklim bilimci (klimatolog) adı verildiğini bilir.
8.8.4.3. Küresel iklim değişikliklerinin nedenlerini ve olası sonuçlarını araştırır ve sunar.
0 yorum:
Yorum Gönder